คนอินเดียชื่อแปลก?

ชาวไทยรู้จักชาวอินเดียมาช้านาน โดยมากรู้จักผ่านวรรณคดี อย่างพระราม นางสีดา นี่เป็นอินเดียแท้ๆ มาสมัยหลังก็มีนักคิดนักเขียน นักการเมืองคนสำคัญ อย่าง คานธี รพินทรนาถ เนห์รู เป็นต้น
 

สีดาลุยเพลิง (สีตา)

การเขียนชื่อคนอินเดียในหนังสือไทยนั้นออกจะยุ่งยาก เพราะเรามีสองระบบซ้อนกันอยู่ คือ
1. ระบบเสียง ได้ยินอย่างไรก็เขียนอย่างนั้น หรืออาจจะผ่านการเขียนหนังสืออังกฤษอีกที
2. ระบบตัวอักษร เพราะอักษรไทยกับของอินเดียนั้น สามารถเทียบกันได้ตัวต่อตัวแทบทั้งหมด เช่น เรามี ก เขาก็มี ก  เพราะฉะนั้น ชื่อในวรรณคดี หรือในพุทธศาสนาเรามักจะเทียบกันได้อย่างเป็นระบบ
เรียกว่า ถ้ามีตัวหนังสืออินเดียมาให้ปุ๊บ เราก็ถอดเป็นไทยได้ปั๊บเลยทีเดียว
แต่ปัญหาคือ ชื่อของคนสมัยใหม่ เรารู้จักผ่านภาษาอังกฤษ ไม่เห็นตัวเดิมๆ บางทีจึงถอดเสียงมาแปลกๆ เคยมีเพื่อนบอกว่ารู้จักคนอินเดียชื่อ คูม่า ฟังดูก็เสียงเป็นแขก แต่พอเห็นชื่อเขาในเอกสาร เขาเขียนอย่างนี้ Kumar แบบนี้ถ้าถอดเป็นตัวหนังสือไทยก็ “กุมาร” นั่นเอง ดูๆ แล้วก็พิลึกพิลั่นไม่น้อยเลย

ลองดูชื่อคนอื่นๆ ที่เราคุ้นเคยกันบ้าง ว่าจริงๆ แล้ว หากถอดเสียงตามแบบแผนจะเป็นอย่างไร

 

มหาตมา คานธี

• มหาตมะ คานธี  (Mahatma Gandhi) คือ มหาตมา คานธี (เข้าใจง่ายๆ ว่า มหาตมา ก็คือ มห และ อาตมา)

• สัตเยนทรนาถ โบส (Satyendra Nath Bose) คือ สัตเยนทร์ นาถ โพส (นักวิทยาศาสตร์)

• สัตยาจิต เรย์ (Satyajit Ray) คือ สัตยชิต ราย (ผู้กำกับภาพยนตร์)

• อมาตยา  เซ็น (Amartya Sen) คือ อมรรตยะ เสน (นักเศรษฐศาสตร์) ในโองการแช่งน้ำ เคยมีคำว่า อมรรตัย แปลว่า ไม่ตาย คือ อมตะ นั่นเอง

• ยวาหระลาล เนห์รู (Jawaharlal Nehru) คือ ชวาห์รวาล เนห์รู (ความจริง ห ไม่มีการันต์ แต่ออกเสียงเบา)

• ราจีฟ คานธี (Rajiv Gandhi) คือ ราชีว คานธี (นายกรัฐมนตรีอินเดีย)

• มันโมหัน ซิงห์ (Manmohan Singh) คือ มันโมหัน สิงห์ (นายกรัฐมนตรีอินเดีย)

• ดร.อัมเบดกา (Ambedkar)  คือ ภีมราว รามชี อามเพฑกร (หรือ –กัร) นักการเมือง นักต่อสู้เพื่อสังคม

• ไอชวารา ไร (Aishwarya Rai) คือ ไอศวรรยา ราย (นามสกุลเดียวกับคุณสัตยชิต) นักแสดง

• อมิตาบ บาจัน (Amitabh Bachchan) คือ อมิตาภ พัจจัน (ศัพท์เดียวกับ อมิตาภะ)

• รวี ชางการ์ (Ravi Shangar)  คือ รวิ ศังกร (นักดนตรี)

*เครื่องหมายการันต์ ใส่ไว้เพื่อให้มองง่าย อ่านง่าย และไม่ออกเสียงตัวนั้นๆ

สัตเยนทร์ นาถ โพส

จะว่าไปแล้ว คนอินเดียเองก็อาจจะอ่านออกเสียงแบบสมัยใหม่และเก่าปนกัน เช่น ราย (राय) ภาษาอินเดียแบบเดิม (เช่น ภาษาสันสกฤต) จะออกเสียงว่า รายะ แต่ภาษาอินเดียแบบใหม่ (เช่น ภาษาฮินดี) ออกเสียงว่า ราย (ร สระอา ย สะกด) ดูๆ ก็น่างง  อีกคำคือ มันโมหัน คนนี้ ความจริงควรถอดออกมาเป็น มนโมหัน ด้วยซ้ำไป แต่การเขียน “มน” แบบเดิมนั้น ออกเสียงว่า มะนะ ส่วนในการเขียนปัจจุบันออกเสียงว่า มัน ก็น่าปวดหัวอีกเช่นกัน และคำว่า ราย นี้ ถอดตามหลักแปลงฮินดีเป็นโรมัน ก็จะได้ Ray ทำให้ฝรั่งออกเสียง เรย์ ไปนู่นอีก
โปรดสังเกตว่า คนอินเดียที่นามสกุล Singh นั้น ควรถอดเป็น สิงห์ เพราะมาจากคำว่า สิงห์ นั่นแหละ และเพราะการถอดภาษาอินเดียเป็นไทยเราไม่ใช้ ซ แทนตัว ส ที่ตรงกับ s, ส่วนตัว ซ นั้นเอาไว้ถอดตัวพิเศษ ซึ่งตรงกับเสียง z ในภาษาอังกฤษ
สำหรับคนนามสกุลโพส นี้ ถอดเสียงตามอักษรอินเดียเปี๊ยบ (बोस) แต่เขากลับเขียนอักษรโรมันเป็น Bose คงต้องการให้ฝรั่งออกเสียงง่าย เพราะหากถอดจากอักษรอินเดีย เป็นฝรั่ง จะต้องใช้ Bosa กลายเป็นว่าอ่านไม่ตรงกันอีก
ล่าสุดมีข่าวว่า พระเอกช้างเพื่อนแก้วถึงแก่กรรม หนังสือพิมพ์เขียนชื่อเขาว่า ยาเรส คันนา (ได้ยินชื่อแล้วนึกถึงผู้กำกับ พันนา ของบ้านเรา) อันที่จริง ชื่อเขาควรจะถอดเป็น ราเชศ ขันนา (ราช +อิศ แปลว่า ผู้ยิ่งใหญ่ในหมู่ราชา, ราชาผู้ยิ่งใหญ่) นามสกุล ขันนา นี้เป็นตระกูลเก่าแก่ของวรรณะกษัตริย์ในปัญจาบ
  

ราเชศ ขันนา

หากเราใช้การถอดศัพท์ตามระบบดั้งเดิม คล้ายๆ กับที่ใช้ถอดศัพท์ภาษาบาลีสันสกฤต (ราชบัณฑิตยสถานได้เผยแพร่ระบบการถอดเสียงภาษาฮินดีแล้ว) ก็จะช่วยให้สามารถถอดชื่อคนอินเดียได้สะดวกและเป็นระบบมากขึ้น แต่ก็อย่างว่า อะไรๆ คงไม่ง่ายนัก เมื่อชื่อคนอินเดียไม่ได้ใช้ภาษาฮินดีเสียทั้งหมด มาใช้ชื่อภาษาอังกฤษบ้าง ชื่อภาษาอาหรับบ้าง การถอดชื่อก็ไม่ง่ายอย่างที่คิด...